Πιθανότατα να έχεις ακούσει για την μέθοδο Μοντεσόρι (Montessori), την παιδαγωγική προσέγγιση που ενισχύσει την αυτονομία, την αυτοπεποίθηση και τη δημιουργικότητα των παιδιών.
Τι ακριβώς είναι όμως; Μήπως ισχύει μόνο για σχολεία; Η απάντηση είναι όχι! Μπορείς να την εφαρμόσεις απλά και πρακτικά στο σπίτι, χωρίς να χρειαστεί να το μετατρέψεις σε σχολική αίθουσα.
Πάμε να δούμε τι είναι η μέδοδος Μοντεσόρι (Montessori), από που και πως ξεκίνησε, τι περιλαμβάνει και ποια είναι τα οφέλη της για εσένα και το παιδί σου. Και φυσικά πως μπορείς να την ενσωματώσεις στην καθημερινότητα σου!
Τι είναι η μέθοδος Μοντεσόρι (Montessori);
Δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα από την Μαρία Μοντεσόρι η οποία ήταν η πρώτη γυναίκα γιατρός της Ιταλίας. Είναι μια παιδαγωγική προσέγγιση στην εκπαίδευση η οποία βασίζεται στην ιδέα πως τα παιδιά όταν έχουν την ελευθερία να εξερευνούν το περιβάλλον τους με τον δικό τους ρυθμό, σε ασφαλές, τακτοποιημένο και σχεδιασμένο περιβάλλον, αυτά μαθαίνουν καλύτερα και ευκολότερα.
Η φιλοσοφία πίσω από τη μέθοδο Μοντεσόρι είναι ότι το κάθε παιδί έχει μέσα του τη φυσική τάση να μαθαίνει. Ο ρόλος του ενήλικα (γονέα ή παιδαγωγού) δεν είναι να “διδάξει” με τον παραδοσιακό τρόπο, αλλά να παρατηρεί, να καθοδηγεί και να δημιουργεί τις συνθήκες που ευνοούν τη μάθηση με τρόπο αυθεντικό και βιωματικό.
Που εφαρμόζεται η μέθοδος Μοντεσόρι (Montessori);
Αν και η μέθοδος Μοντεσόρι είναι γνωστή κυρίως από τα σχολεία που ακολουθούν αυτή τη φιλοσοφία, στην πραγματικότητα μπορεί να εφαρμοστεί πολύ αποτελεσματικά και στο σπίτι – ίσως και πιο ουσιαστικά, αφού το σπίτι είναι ο πρώτος χώρος όπου το παιδί νιώθει ασφάλεια και έχει την ελευθερία να είναι ο εαυτός του.
Οι πυλώνες της φιλοσοφίας Μοντεσόρι
Πάμε να δούμε τις βασικές αρχές που θα πρέπει να γνωρίζεις για να εφαρμόσεις στην πράξη την μέθοδο Μοντεσόρι στο σπίτι:
1. Αυτονομία
Από το να πρέπει να βάλει μόνο τα παπούτσια του μέχρι να διορθώσει/ καθαρίσει κάποια ζημία, π.χ. να σκουπίσει κάτι που έριξε, θα πρέπει να δίνεται η ευκαιρία στο παιδί να κάνει τα πράγματα μόνο του, όσο μικρό και αν είναι.
2. Προετοιμασμένο περιβάλλον
Για να είναι το περιβάλλον πιο ελεύθερο και πάνω απ’ όλα ασφαλές, θα πρέπει ο χώρος να προσφέρει πρόσβαση σε καθημερινά αντικείμενα και εργαλεία που μπορεί το παιδί να χρειαστεί. Για παράδειγμα, τα αντικείμενα θα πρέπει να είναι τοποθετημένα σε ύψος που να το εξυπηρετεί, όπως κάποια δοχεία για να ποτίσει κάποιο φυτό ή το καλαθάκι με τα ρούχα του.
3. Σεβασμός στον ρυθμό του παιδιού
Κάθε παιδί έχει τον δικό του ρυθμό ανάπτυξης και μάθησης. Η μέθοδος Μοντεσόρι προτείνει να παρατηρούμε τα παιδιά και να προσαρμόζουμε τις δραστηριότητες με βάση τα ενδιαφέροντα και τις ανάγκες τους.
4. Πρακτικές καθημερινές δραστηριότητες
Πολύ σημαντικές είναι και οι δραστηριότητες/ εργασίες της καθημερινότητας, όπως το μαγείρεμα, το καθάρισμα και το ντύσιμο, καθώς ενισχύουν την συγκέντρωση, τον συντονισμό και την ανεξαρτησία.
Πως εφαρμόζεται η μέθοδος Μοντεσόρι (Montessori) στο σπίτι
Μην ανησυχείς, δεν θα χρειαστεί να αγοράσεις ούτε ακριβά υλικά ούτε να κάνεις ριζικές αλλαγές. Μπορείς να ξεκινήσεις κάποια πολύ απλά και άμεσα βήματα:
- Οργάνωσε τα παιχνίδια σε ανοιχτά ράφια: Λίγα και επιλεγμένα, ώστε να διατηρεί το παιδί την προσοχή του και να μην αποσπάται.
- Χρησιμοποίησε φυσικά υλικά: Σε αντίθεση με το πλαστικό, υλικά όπως το ξύλο, το και το μέταλλο ενισχύουν την αισθητηριακή εμπειρία.
- Δώσε ευκαιρίες για επιλογές: Αντί να δίνεις μια οδηγία «Φόρεσε το μπλουζάκι σου», το παιδί θα αντιδράσει καλύτερα όταν νοιώθει πως έχει επιλογές π.χ. “Θες να φορέσεις το κόκκινο ή το μπλε μπλουζάκι;”
- Άφησε το παιδί να συμμετέχει σε καθημερινές εργασίες: Το μαγείρεμα, το καθάρισμα ή κάποια μπορεί να γίνουν λίγο πιο δύσκολες και χρονοβόρες όταν θα συμμετέχει το παιδί, αλλά αυτός είναι ο μόνος τρόπος να μάθει μόνο του. Ακόμα και αν πρέπει κάποια πράγματα να γίνουν “χάλια”.
- Καθιέρωσε ρουτίνες: Τα παιδιά νιώθουν ασφάλεια όταν ξέρουν τι να περιμένουν και δεν βρίσκονται προ εκπλήξεως σε μια ξαφνική αλλαγή.
Ποια είναι τα οφέλη της μεθόδου Μοντεσόρι (Montessori);
Όπως όλες τις μεθόδους, έτσι και η Μοντεσόρι δεν υπόσχεται θαύματα. Παρ’ όλα αυτά, θα προσφέρει τις βάσεις ώστε το παιδί να γίνει ένας ισορροπημένος, αυτόνομος και συναισθηματικά σταθερός άνθρωπος. Μερικά από τα βασικά πλεονεκτήματα είναι:
- Ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης και της υπευθυνότητας
- Ενίσχυση της συγκέντρωσης και της εσωτερικής πειθαρχίας
- Σεβασμός στον εαυτό και στους άλλους
- Κριτική σκέψη και δημιουργικότητα
- Φυσική αγάπη για μάθηση, χωρίς πίεση
Είναι η μέθοδος Μοντεσόρι (Montessori) κατάλληλη για όλους;
Η μέθοδος είναι προσαρμόσιμη και μπορεί να λειτουργήσει εύκολα σε κάθε οικογένεια, ανεξάρτητα τον διαθέσιμο χώρο, της οικονομικής κατάστασης και της εκπαίδευσης των γονέων ή των φροντιστών. Εννοείται πως κανένας μας δεν μπορεί να τα κάνει όλα τέλεια, αλλά το πιο σημαντικό είναι η συνέπεια και η καλή πρόθεση, καθώς όλες αυτές οι μικρές και καθημερινές πράξεις τιμούν την ανεξαρτησία και τον σεβασμό προς το παιδί σου.
Αν αναζητάς λοιπόν έναν πιο ουσιαστικό, ήρεμο και γεμάτο νόημα τρόπο να μεγαλώσεις το παιδί σου, τότε η μέθοδος Μοντεσόρι είναι σίγουρα κάτι που αξίζει να εξερευνήσεις. Δεν χρειάζεται να γίνεις ειδικός – αρκεί να ξεκινήσεις με αγάπη, υπομονή και την επιθυμία να βλέπεις το παιδί σου να μεγαλώνει ως ένας ανεξάρτητος, χαρούμενος άνθρωπος.
Για να σε διευκολύνουμε, δημιουργήσαμε την ειδική συλλογή με παιχνίδια, βιβλία και άλλα αντικείμενα Μέθοδος Montessori!
Δες κάποιες επιλογές μας:
Μοντεσσόρι στο σπίτι με το μικρό παιδί - Εκδόσεις Μεταίχμιο
Ξύλινο Παιδικό Puzzle Σφηνώματα Emergency Peg 10τμχ - Hape
Ξύλινο Παιχνίδι με Τρένα και Σιδηρόδρομο με Σήμανση Σετ 26 τμχ - Hape
